Toplu Beslenme Sistemlerinin Yönetim ve Organizasyonu

Toplu Beslenme Sistemlerinin  Yönetim  ve Organizasyonu

Sağlığın korunması ve geliştirilmesi, sağlıklı beslenme ve yaşam biçimi yirmi birinci yüzyılda üzerinde önemle durulan konuların başında gelmektedir. Bireyin sağlık durumu onun genetik yapısı ile olduğu kadar, yaşı, cinsiyeti, beslenme durumu, yaşam şekli, sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel ve psikolojik yapısı gibi bir çok etmenle ilintilidir. Bireyin beslenme durumu sağlığının temel belirleyicisidir. Beslenmenin temel etkileri gebelikte, anne karnında başlamakta, 0-6 yaşta özellikle önemini sürdürmekte ve ileri yaşlara dek uzanmaktadır.

Yetersiz ve dengesiz beslenenlerde sağlıkla ilgili birçok olumsuzluk göze çar-par. Bu olumsuzluklar yapılacak ölçüme dayalı tetkiklerle ortaya çıkacağı gibi, çoğunlukla kişinin dış görünümden de ortaya çıkar. Yetersiz ve dengesiz beslenen bireylerde hareketlerde yavaşlama, stresle başa çıkabilmede güçlükler, isteksizlik, şişkin karın, ciltte bozukluklar, sık baş ağrısı, iştahsızlık, yorgunluk, vb. dış görünüşe yansıyan belirtiler oluşur. Bunun tersinde ise kaliteli beslenenler sağlıklı, canlı bir görünüme, hareketli, dikkatli bakışlara, düzgün bir cilde, canlı, parlak saçlara, kuvvetli, gelişimi normal kaslara, boya orantılı vücut ağırlığına sahiptir, bu kişiler iştahlı, çalışmaya istekli, zihinsel, ruhsal ve sosyal gelişimi normal kişilerdir.

Günümüzde çevre kirliliği, fiziksel hareket azlığı, sigara, alkol kullanımı ve stres gibi etmenlere bir de yetersiz ve dengesiz beslenme uygulamaları eşlik etmekte, bu da toplumlarda başta kanser ve kalp-damar hastalıkları olmak üzere birçok sağlık sorunundan ölümlerin artmasına neden olmaktadır. Bilim adamları beslenme ve sağlık üzerine yapmış oldukları çalışmaların tümünde bireye özgü kaliteli beslenme uygulamalarının bu riskleri ortadan kaldırabileceği, bireyin bağışıklık sistemini güçlendirerek yaşam kalitesini arttırabileceğini vurgulamışlardır.

İnsanın yaşamın sürdürmesi ve sağlığını korunması amacıyla uygulaması gereken beslenme şekli, evde ve ev dışındaki beslenmesi ile yakından ilişkilidir. İn-sanların ev dışında, başkaları tarafından planlanan ve gerçekleştirilen yiyecekler-le beslenmesi demek olan “Toplu Beslenme” (TB) günümüzde önemli bir hizmet alanı haline gelmiştir. Toplu beslenme günümüzde önemi giderek artan bir sektör haline gelmiştir. Bunda, hizmetten yararlananların sayısının artmasının yanı sıra, hizmet basamağındaki herhangi bir noktada oluşabilecek aksaklığın yol açacağı olumsuz sonuçlar (besin zehirlenmeleri, ölümler, ekonomik kayıplar vb.) önemli rol oynamaktadır.

TB servisinin bilimsel ve standartlara uygun olarak yapılması hem hizmeti alanlar, hem de bu hizmeti verenler açısından son derece önemlidir. Toplu beslen-me hizmetlerinin be alanda eğitimli, bilinçli ve konunun uzmanı olanlarca organize edilmesi ve yönetilmesi bu hizmetlerin kalitesini kuşkusuz diğerlerine göre son derece farklı kılacaktır.

Bu kitap TB sektöründe çalışan TB yöneticilerine, çalışanlarına ve öğrencilere yardımcı olmak amacıyla hazırlanmış ve yayınlanmıştır.

Prof. Dr. Yasemin BEYHAN